Szostak/Fibich
22 IX 2020
Szczecin – Niebuszewo
Stettin – Zabelsdorf
Dorotheenstrasse 4 / Świętej Barbary 4
Elysiumstrasse 12b / Juliana Ursyna Niemcewicza 12b
Stoewerstrasse 14 / Księdza Biskupa Adama Naruszewicza 14
Heinrichstrasse 21 / Ofiar Oświęcimia 21
Własnoręcznie przepisujemy treść listów już raz napisanych. Na ulicach Niebuszewa, pod odzyskanymi adresami szczecińskich Żydów, markujemy miejsca policzalnych nieobecności. "Sarah" i "Israel" posiadali imiona własne, swoje domy i jeden los.
Serdecznie dziękuję za list i dodatek, promyczek nadziei w ciemnościach! Tak długo
czekam na paczuszkę z pokrzepieniami, jeszcze nic nie doszło. Nie macie
najmniejszego pojęcia jakie mamy tu „życie”, nam się to wcześniej również nie śniło.
(...) W tej wsi nie można absolutnie nic kupić, ponieważ wszyscy żydowscy mieszkańcy
są bardzo ubodzy. (...) Tak bardzo proszę o napoczęty kawałeczek mydła, jedyne jakie
mieliśmy dostał Martin do szpitala, podobnie ręcznik. Czy masz zbędny stary
kapelusz, ja żadnego nie posiadam. (...) Nie mamy pojęcia skąd mogłaby przyjść dla
nas pomoc. Ameryka śpi, a przecież tylko stamtąd byłoby to możliwe. Jesteśmy tu już
6 tygodni, czyta się to inaczej, niż jak się musi tego doświadczyć! Wciąż śnieg i lód,
wszyscy mamy zmarznięte stopy, bo nie ma ogrzewania. Gdyby tylko organizacje
mogły szybciej pracować, wołamy SOS.
(Käte Meyer, 20.03.1940, Głusk)
Wszystko nas bardzo interesuje, o waszym życiu, które Pan i nasi rodacy mogą
prowadzić, a to, że w przyjaźni o nas pamiętacie, jest dla nas wszystkich
pocieszeniem. (...) w naszej sytuacji brakuje mi spokoju psychicznego i koncentracji, a
to, co dawniej umiałem, w dużej mierze już zapomniałem (...) Oprócz tego nasze życie
toczy się nieprzerwanie monotonnie od prawie 2 ½ lat, i będziemy bardzo zadowoleni,
jeśli tak pozostanie. (...) Ani ich ani naszych starych przyjaciół nie ma już w starym
miejscu. (...) Oboje tak wychudliśmy, że moglibyśmy być namalowani przez
Botticellego lub Burn Jonesa. Wciąż jest tu bardzo zimno, wczoraj była nawet zamieć,
chociaż śnieg nie utrzymał się długo. Podczas tych kilku pięknych słonecznych dni,
które mieliśmy tu do tej pory, wybrałem się z żoną na spacer do granic miejscowości,
by zaczerpnąć odrobiny dobrego powietrza, to najlepsze co Głusk ma do
zaoferowania.
(Martin Meyer, 28.04.1942, Głusk)
Organizator: Teatr KANA, SPOIWA KULTURY - 2020
Partner: Muzeum Pomorza w Greifswaldzie, Archiwum Państwowe w Szczecinie, Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Szczecinie, Trafostacja Sztuki w Szczecinie, Akademia Sztuki w Szczecinie
Podziękowania: Eryk Krasucki, Róża Król, Agnieszka Wysocka, Dorota Makrutzki, Gunter Dehnert, Zbigniew Plesner, Witold Dąbrowski
W realizacji projektu wykorzystano materiały pochodzące z zasobów Archiwum Państwowego w Szczecinie.
Dokumentacja akcji: Piotr Nykowski